Karta Praw Osób z Autyzmem została uchwalona na IV Międzynarodowym Kongresie Autyzm-Europa w Hadze w dniu 12 maja 1992 roku, podpisana i zatwierdzona przez Parlament Europejski 9 maja 1996 roku.
W Polsce karta została uchwalona ustawą Sejmu z dnia 12 lipca 2013 roku, z inicjatywy Porozumienia Autyzm Polska.
“Karta Praw Osób z Autyzmem nie jest dokumentem, który nakłada rygorystyczne obowiązki na gminę, powiat czy województwo, ale jest zbiorem podstawowych zasad i punktem odniesienia do wszelkich działań, w których należy brać pod uwagę sytuację osób z autyzmem. – Jeśli Karta mówi o sprawach oczywistych, jak zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych, to chodzi tu o zwrócenie w ten sposób uwagi, że w kontekście postrzegania potrzeb osób z autyzmem trzeba wykazać się odpowiednią wiedzą i wrażliwością. Karta służy do kształtowania się naszego wspólnego życia społecznego” – komentuje poseł Marek Plura, źródło: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/108455;jsessionid=3B308E1E44FD9EA9D43833D028D00859
Karta Praw Osób z Autyzmem
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje, że osoby z autyzmem mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogą podlegać dyskryminacji. Sejm stwierdza, iż oznacza to w szczególności:
1. PRAWO osób z autyzmem do możliwie niezależnego i w pełni wartościowego życia, pozwalającego na pełne rozwinięcie własnych możliwości, wykorzystanie szans życiowych i pełnienie ról społecznych;
2. PRAWO osób z autyzmem do adekwatnej, bezstronnej i dokładnej i przeprowadzonej w możliwie najwcześniejszym okresie życia diagnozy i opinii medycznej, pedagogicznej, psychologicznej i logopedycznej;
3. PRAWO osób z autyzmem do łatwo dostępnej, bezpłatnej i adekwatnej edukacji, dostosowanej do możliwości i potrzeb ucznia z autyzmem i pozwalającej na pełnienie ról społecznych, w tym szczególnie ról zawodowych;
4. PRAWO osób z autyzmem do pełnego uczestnictwa w procesie podejmowania wszelkich decyzji dotyczących ich przyszłości, także za pośrednictwem reprezentantów; w miarę możliwości ich życzenia powinny być uwzględniane i respektowane;
5. PRAWO osób z autyzmem do warunków mieszkaniowych uwzględniających specyficzne potrzeby i ograniczenia wynikające z ich niepełnosprawności;
6. PRAWO osób z autyzmem do wsparcia technicznego i asystenckiego niezbędnego do zapewnienia możliwie produktywnego życia, gwarantującego szacunek i możliwy poziom niezależności;
7. PRAWO osób z autyzmem do wynagrodzenia wykluczającego dyskryminację oraz wystarczającego do zapewnienia niezbędnego wyżywienia, odzieży, mieszkania, a także gwarantującego zaspokojenie innych koniecznych potrzeb życiowych;
8. PRAWO osób z autyzmem do uczestniczenia, w miarę możliwości bezpośrednio lub za pośrednictwem reprezentantów, w procesach tworzenia dla nich form wsparcia oraz tworzenia i zarządzania placówkami tak, aby były one dostosowane do ich specyficznych potrzeb;
9. PRAWO osób z autyzmem do odpowiedniego poradnictwa i usług dotyczących zdrowia fizycznego, psychicznego oraz zaspokojenia potrzeb duchowych, w tym również zapewnienia odpowiednich z uwagi na potrzeby i wybory osoby metod terapeutycznych i leczenia farmakologicznego;
10. PRAWO osób z autyzmem do odpowiedniego kształcenia i przygotowania zawodowego oraz zatrudnienia wykształcenia i szkolenia zawodowego wykluczającego dyskryminację i stereotypy; uwzględniających indywidualne zdolności, możliwości i prawo wyboru zainteresowanej osoby;
11. PRAWO osób z autyzmem do wsparcia w korzystaniu ze środków transportu w formie adekwatnej do ich potrzeb i możliwości;
12. PRAWO osób z autyzmem do wsparcia umożliwiającego uczestniczenie i korzystania z dóbr kultury, rozrywki, wypoczynku i sportu;
13. PRAWO osób z autyzmem do wsparcia umożliwiającego równy dostęp do usług publicznych oraz rozwijanie aktywności społecznej;
14. PRAWO osób z autyzmem do poszanowania intymności życia osobistego oraz do tworzenia pozbawionych przymusu związków z innymi osobami, w tym również związków małżeńskich;
15. PRAWO osób z autyzmem do bezpośrednich lub za pośrednictwem reprezentantów porad prawnych i usług adwokackich, a także do pełnej opieki prawnej i ochrony ustawowej;
16. PRAWO osób z autyzmem do egzystencji w warunkach odpowiednich do ich możliwości i potrzeb, w szczególności do egzystencji pozbawionej lęku i poczucia zagrożenia związanego z nieuzasadnionym umieszczeniem w szpitalu psychiatrycznym albo w innych instytucjach ograniczających swobodę i wolność osobistą;
17. PRAWO osób z autyzmem do ochrony przede nadużyciami, przemocą fizyczną i zaniedbaniem;
18. PRAWO osób z autyzmem do adekwatnej terapii i ochrony przed nadużywaniem i przedawkowaniem środków farmakologicznych;
19. PRAWO osób z autyzmem do uzyskiwania bezpośredniego bądź za pośrednictwem reprezentantów dotyczących ich informacji, w szczególności danych pochodzących z dokumentów i rejestrów medycznych psychologicznych, edukacyjnych i administracyjnych.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzając, iż powyższe prawa wynikają z Konstytucji, Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, Konwencji o prawach dziecka, Standardowych zasad wyrównywania szans osób niepełnosprawnych oraz innych aktów prawa międzynarodowego i wewnętrznego, apeluje do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej i władz jednostek samorządu terytorialnego o podejmowanie działań ukierunkowanych na urzeczywistnienie tych praw.
Karta Praw Osób z Autyzmem nie jest aktem prawnym, którego nieegzekwowanie skutkowałoby sankcjami. Główną jej funkcją jest zwrócenie uwagi na to, że osoby z autyzmem są osobami o specyficznych potrzebach, często różnych od potrzeb innych osób niepełnosprawnych.
Z okazji 2.04 Dnia Świadomości i Akceptacji Osób z autyzmem życzmy sobie, żeby te zapisy nie pozostały martwą literą prawa…
Sprawdź także
Cykl “Rodzicu poznaj swoje prawa”:
Przemyślenia z okazji dnia autyzmu