To może Ci pomóc w pracy z uczniem w spektrum autyzmu
Wpis zainspirowany pytaniem nauczycielki, która napisała do mnie z pytaniem o materiały dla nauczycieli właśnie a ja jestem świeżo po wspaniałej konferencji Luckymind Neuroefektywni na temat nauki pełna inspiracji i nowych pomysłów. Postanowiłam, więc zebrać te inspiracje i wartościowe miejsca w sieci, które są pomocne dla nauczycieli – szczególnie dla tych pracujących z dziećmi w spektrum. Więcej na temat konferencji poniżej.
Dokumenty – IPETy i WOPFU
Według mnie największym autorytetem w sprawie szkolnej dokumentacji jest Sylwia Kowalska z Fundacji Autism Team. Fundacja od lat zajmuje się problemami osób z własnymi potrzebami edukacyjnymi poprzez prowadzenie pogotowia interwencyjnego, szkoleń, a także corocznej kampanii społecznej Szkoła przyjazna dla autyzmu, którą Autyzm po ludzku wspiera jako partner. W ramach kampanii został opublikowany post na temat dokumentacji:
Oddaję głos Sylwii Kowalskiej:
IPET to szkolna Konstytucja naszych dzieci.
Rodzice Dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, pamiętajcie, że macie prawo i powinniście współtworzyć szkolną Konstytucję Waszych dzieci. Do 30 września (lub w ciągu 30 dni od daty złożenia w placówce orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego) zespół przeprowadza Wielospecjalistyczną Ocenę Poziomu Funkcjonowania Ucznia (WOPFU), niezbędną do właściwego poznania ucznia i adekwatnego przygotowania IPET-u (indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego). Już na etapie WOPFU rodzic jest niezbędny – to rodzice najlepiej znają mocne i słabsze strony dziecka, i klucz do skutecznych działań motywacyjnych.
WOPFU i IPET nie mogą być biurokratycznymi formularzami, kończącymi krótki żywot w szufladzie biurka. Muszą być żywymi, stale uaktualnianymi dokumentami, współtworzonymi przez rodziców i specjalistów, którzy dobrze znają i rozumieją zmieniające się potrzeby dziecka. Mają być swoistą instrukcją funkcjonowania dziecka, nawigacją ułatwiającą poruszanie się na drodze dostosowań edukacyjnych. To nie dziecko ma podążać za IPET-em, ale IPET za dzieckiem. Właściwa diagnoza rzeczywistych potrzeb dziecka, stawiana we współpracy z jego najbliższym otoczeniem, pomoże te indywidualne potrzeby odpowiednio zaspokoić.
Tymczasem w całej Polsce są jeszcze szkoły, w których rodziców nie zaprasza się na spotkania IPET-owe, a zamiast tego daje im się do podpisania wypełnione formularze. Bywa też, że w sprincie terapeutycznym rodzicom brakuje czasu. Upominajcie się o swoje prawa, komfort nauki i wsparcie na miarę potrzeb Waszych dzieci – żeby szkoła dodawała skrzydeł, nie życiowych traum.
Najczęstsze problemy, zgłaszane do Społecznego Pogotowia Interwencyjnego:
- – brak świadomości rodziców, jak ważną rolę pełnią w przestrzeni edukacyjnej dziecka (to oni są nośnikiem najważniejszych informacji o dziecku i tylko na ich podstawie można tworzyć rzetelne dokumenty);
- – brak zorganizowanego systemu wsparcia rodziców OzN w zmaganiach edukacyjnych;
- – rodzice nie są skutecznie informowani o posiedzeniach zespołów IPET-owych;
- – rodzice nie wiedzą, że mogą i powinni zgłaszać swoje uwagi do dokumentów;
- – nieadekwatność zapisów do faktycznych potrzeb i możliwości ucznia;
- – generalizacja zapisów, uogólnianie;
- – system „kopiuj-wklej”;
- – ogólne treści zamiast konkretnych informacji o formie i metodyce indywidualizacji kształcenia;
- – gotowe IPET-y podsuwane rodzicowi do podpisu, często znacznie po terminie i ze wsteczną datą (przypadki podpisywania pierwszego IPET-u pod koniec listopada);
- – brak miejsca w formularzu na uwagi rodzica;
- – brak informacji, że jeśli rodzic nie zgadza się z zapisami IPET-u, może złożyć protokół rozbieżności;
- – w zapisach zbyt dużo miejsca poświęca się samej edukacji a za mało na dostosowania adaptacyjne (początek edukacji) lub też opisy wolnych „timelabów” – jak dziecko funkcjonuje w szatni przed WF, na stołówce, czy na wycieczce szkolnej;
- – brak rzetelnej, systematycznej ewaluacji.
Pamiętajmy też, że dobra edukacja włączająca – uszyta na miarę potrzeb i możliwości ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – jest możliwa wówczas, gdy zniesiemy wszystkie bariery stojące na jej drodze. Nie tylko architektoniczne, ale również sensoryczne.
Jakie bariery stoją na edukacyjnej drodze Waszych dzieci? Nie zapomnijcie o nich porozmawiać na najbliższym posiedzeniu zespołu, a za kilka miesięcy sprawdźcie, czy Wasze dzieci otrzymały odpowiednie wsparcie.
Pracujmy w zespołach, budujmy EDUTEAMy, w których swój ważny głos ma każdy.
Sylwia Kowalska
Szkoła przyjazna dla autyzmu. Szkoła przyjazna dla neuroróżnorodności. Szkoła przyjazna dla każdego człowieka bez wyjątku. Kampania społeczna objęta Honorowym Patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzeczniczki Praw Dziecka.
Więcej na temat kampanii można znaleźć poniżej
Polecam także wystąpienie Sylwii Kowalskiej – wiele nagrań można znaleźć na YT.
Strefa wsparcia pedagoga, rodzica i ucznia
Strefa wsparcia pedagoga, rodzica i ucznia to profil FB (prawie 100 tys obserwujących) i strona internetowa prowadzona przez Aleksandrę SKIRGIEŁŁO, która powstała z myślą o nauczycielach, pedagogach, terapeutach, zainteresowanych szkoleniami on-line (webinaria, e-learning, konferencje i warsztaty). Większość szkoleń jest bezpłatnych i dostępnych na FB. Cieszą się one dużym zainteresowaniem odbiorców. Aleksandra Skirgiełło prowadzi także Fundację Gganbu, która wspiera dzieci z autyzmem i niepełnosprawnością sprzężoną, prowadząc grupy wsparcia i wyjazdy wytchnieniowe, a także konferencje.
Myślenie obrazami
Myślografia -Agata Baj
Jak wiadomo uczniowie w spektrum są wzrokowcami. Z tego powodu szczególnie mogą przydać się narzędzia myślenia na papierze czyli Myślografii – ang sketchnoting. To pojęcie stworzyła Agata Baj. Szczególnie polecam jej bezpłatny e-book dla nauczycieli wszystkich przedmiotów – z wf włącznie 🙂
Siła myślenia wizualnego Elżbieta Curyło
Szukając informacji o myśleniu wizualnym, warto odwiedzić także stronę i profil FB Siła myślenia wizualnego (53tys obserwujących) Elżbiety Curyło, gdzie znajdziemy mnóstwo materiaów do druku, a także szkolenia, kursy, e-booki, karty pracy itp.
Podejście do nauki Edukatorium
Bardzo podoba mi się podejście do nauki, specjalistki od metodyki nauczania, dr Marzeny Żylińskiej zaprezentowane podczas konferencji Neuroefektywni. Jest ona propagatorką przewrotu kopernikańskiego: wstrzymać nauczycieli, a ruszyć uczniów, po to by uczyć, a nie nauczać. Więcej na temat kultury nauczania i uczenia się znajdziemy na: FB profil Budząca się szkoła (186 tys obserwujących) oraz na stronie Edukatorium, gdzie możemy skorzystać z oferty szkoleń i bogatego zbioru książek.
Neurobiologia – Neurodydaktyka dr Kaczmarzyka
Poznanie sposobu funkcjonowania mózgu może pomóc w zrozumieniu procesu nauki i zapamiętywania od strony biologicznej, a jak wiadomo z biologią raczej nie wygramy – nie ma co z nią walczyć 🙂 polecam nową stronę dr Kaczmarzyka: www.ndrk.pl. Można tu znaleźć wykłady oraz książki doktora.
Mindfullness Fundacja EduMind – uważność w edukacji
Czy uważność może przydać się w szkole? jak najbardziej! i to zarówno uczniom jak i nauczycielom, a także rodzicom! Warto poznać Fundację EduMind i jej działania – szczególnie treningi uważności. Sama przechodziłam przez kurs podstawowy i dla osób w spektrum jak najbardziej się nadaje 🙂 Opis moich doświadczeń poniżej, a kursy na stronie.
Materiały do druku od Atypowej dziewczyny
Polecam materiały na dzień świadomości autyzmu – bezpłatne i do wydruku przygotowane przez młodą samorzeczniczkę i blogerkę autorkę profilu Atypowa dziewczyna, która prowadzi profil na FB (12tys obserwujących). Materiały dostępne są także na grupie FB dla nauczycieli.
Publikacje dla nauczycieli
Fundacja Synapsis przygotowała bezpłatne poradniki i scenariusze lekcji dla nauczycieli, które pomogą:
- przybliżyć uczniom tematykę spektrum autyzmu;
- przeprowadzić ciekawe i angażujące zajęcia w klasie,
- wspomóc pracę z uczniami w spektrum autyzm;
LuckyMind oferuje bezpłatny poradnik na temat tego jak wspierać dzieci w spektrum w nauce.
- Jak wspierać dziecko w nauce umiejętności społecznych?
- W jaki sposób zorganizować naukę w szkole masowej?
- Trudny temat w rozmowie z dzieckiem czyli edukacja seksualna
- Komunikacja – jak rozmawiać i uczyć wzajemności?
- Nauka i pamięć, czyli o specyfice procesów pamięciowych dzieci z ASD
Spis innych bezpłatnych publikacji na temat spektrum autyzmu znajduje się tutaj:
Podziel się wpisem z innymi – udostępnij 🙂