Boże Narodzenie w spektrum autyzmu

Święta Bożego Narodzenia to czas szczególny i wyjątkowy. Może być jednak szczególnym wyzwaniem, zwłaszcza dla osób w spektrum autyzmu.

O naszym Bożym Narodzeniu pisałam w ubiegłych latach – W Święta potrzebuję inaczej. W tym roku chyba nie wiele się zmieni.

Z każdym kolejnym Bożym Narodzeniem uczę się skupienia na tym co naprawdę ważne: na odpowiednim, czyli dopasowanym do naszej rodziny, wyborze priorytetów i oczekiwań. W nietypowej rodzinie większość rzeczy jest nietypowa, czyli szyta na miarę. Z biegiem lat coraz bardziej dostrzegam także, że mniej znaczy więcej. Coraz dalej odchodzi wizja idealnych świąt i oczekiwanie odpoczynku, wraz z nimi pragnienie wysprzątania, ugotowania wszystkiego oraz przygotowania perfekcyjnych prezentów i dekoracji.

Lubię wracać do świątecznej pełnej nadziei historii pożyczonej od Los Kudłaczos Cud Bożego Narodzenia – polecam to piękna pełna nadziei refleksja!

Święta w spektrum

Przygotowując się do Świąt Bożego Narodzenia warto brać pod uwagę różnice między ścieżkami rozwoju. Ci z nas, którzy są w spektrum autyzmu i idą ścieżką atypową, mają swoje specyficzne potrzeby i uwarunkowania, które warto brać pod uwagę planując ten czas.

Co może być trudne dla osób w spektrum autyzmu?

  • Zmiany w codziennej rutynie,
  • nietypowe jedzenie, inne niż na co dzień, nowe zapachy,
  • inne oświetlenie, mrugające lampki choinkowe
  • dźwięki, np. petardy,
  • duża ilość osób dość słabo znanych i rzadko widywanych,
  • konieczność złożenia życzeń i dzielenia się opłatkiem,
  • presja spróbowania wszystkich dań,
  • długie siedzenie przy stole,
  • elegancki, często niekomfortowy ubiór.

Co może być pomocne dla osób w spektrum autyzmu?

  • Jak zawsze: planowanie, opowiadanie o tym co się będzie działo,
  • uprzedzanie o zmianach,
  • wyjaśnienie oczekiwań rodziny,
  • oraz… wyjaśnienie rodzinie potrzeb dziecka,
  • dostosowanie zwyczajów i tradycji do możliwości osoby,
  • przygotowanie miejsca wyciszenia,
  • możliwość odejścia od stołu,
  • świadomość, że „potrzebuję inaczej”.

Przygotowanie kluczem do sukcesu

Nietypowa rodzina to nietypowe rozwiązania. Moim zdaniem kluczem do sukcesu jest właśnie odpowiednie przygotowanie. Warto wcześniej przemyśleć swoje priorytety – co jest najważniejsze? a z czego możemy zrezygnować?

Pomyślmy o tym, co jest naprawdę ważne: walka o koszulę i karpia? czy spokojna atmosfera i świąteczna radość?

Jakie wspomnienia chcemy, żeby miało nasze dziecko?

Warto wcześniej przemyśleć i przygotować strategię odnośnie jedzenia. Nawet jeśli dziecko nie ma wybiórczości pokarmowej Święta to czas wszechobecnych słodyczy. Kiedy zasiądziemy do stołu może być za późno na negocjowanie z dzieckiem i gospodarzami – warto być przygotowanym i ustalić to wcześniej. W ten sposób zadbamy o spokój wszystkich stołowników.

Warto przemyśleć swoje nastawienie i oczekiwania – jeśli będą one szyte na miarę możliwości rodziny unikniemy frustracji i rozczarowań.

Na koniec warto przygotować zestaw sprawdzonych kół ratunkowych.

Przykładowe koła ratunkowe dla dziecka w spektrum

Koła ratunkowe to czynności, które podejmujemy w celu obniżenia napięcia. Pojęcie to powstało w ramach Stosowanej Analizy Potrzeb (SAP) – metodzie stworzonej w Fundacji Prodeste. Dla każdego dziecka takim kołem ratunkowym może być co innego. Trzeba zawsze dostosować je do indywidualnej sytuacji, możliwości, zainteresowań i wieku dziecka. Jednak w świątecznym czasie warto zerknąć na 10 propozycji, które mogą stanowić inspirację.

Pamiętajmy o tym, że koło ratunkowe to strategia krótkofalowa i ratunkowa, czyli używana w wyjątkowych sytuacjach. Równocześnie dziecko powinno wiedzieć dlaczego i po co to robimy w ramach kół ratunkowych tak, aby znało strategie i rozumiało co się z nim dzieje i w przyszłości mogło samo siebie świadomie regulować.

Warto być przygotowanym na różne okoliczności. Przykłady kół ratunkowych znajdują się w tym wpisie 10 kół ratunkowych na Boże Narodzenie.

10 kół ratunkowych na Boże Narodzenie

12 myśli zamiast 12 potraw, które możemy zabrać ze sobą do świątecznego stołu

Tuż przed Świętami Bożego Narodzenia w poniedziałek 22 grudnia 2025, godz 19:00, w cyklu Autyzm po ludzku zaprasza odbędzie się wyjątkowe spotkanie z Anią Judek z Pod Jednym Dachem, psycholożką i coachem rodziców dzieci w spektrum i mierzących się z wypaleniem rodzicielskim.

Zapraszamy do wspólnej, świątecznej refleksji nad tym jak przeżyć ten czas w zgodzie ze sobą. Spotkanie odbędzie się w poniedziałek 22.12.2025 o godz. 19 podczas transmisji na żywo na profilu FB. Warto zaznaczyć wezmę udział aby otrzymać powiadomienie.

Wydarzenie FB

Autyzm po ludzku zaprasza: 12 myśli zamiast 12 potraw

Życzenia

Z okazji Świąt Bożego Narodzenia życzę wszystkim, aby mimo wszelkich trudności, to był wyjątkowy i dobry czas pełen świątecznej radości, bycia razem, zatrzymania w codziennym pędzie, rodzinnych spotkań. Niech nie zabraknie nam siły, cierpliwości, wytrwałości w codzienności i od Święta, a także odwagi jeśli trzeba wyjść poza schematy.

Sprawdź także inne teksty na temat Świąt Bożego Narodzenia