10 kół ratunkowych na Boże Narodzenie

dla dziecka w spektrum autyzmu

Koła ratunkowe to czynności, które podejmujemy w celu obniżenia napięcia. Pojęcie to powstało w ramach Stosowanej Analizy Potrzeb (SAP) Fundacji Prodeste – więcej na stronie fundacji. Na podstawie obserwacji i rozmowy z dzieckiem tworzymy listę “kół ratunkowych” – zestawu, który w trudnych chwilach przyspieszy powrót do dobrego samopoczucia. Kół ratunkowych używamy w porozumieniu z dzieckiem tak, aby było świadome, co się dzieje, dlaczego ich używamy – to pomaga budować samoświadomość dziecka, aby w przyszłości mogło samo o siebie zadbać.

Według metody SAP dziecko potrzebuje tarczy, która chroni je przed otoczeniem, a czasem samym sobą. Bycie tarczą to rola rodzica lub dorosłego opiekuna.

źródło: materiały szkoleniowe SAP, Fundacja Prodeste

10 przykładowych kół ratunkowych

Poniżej lista 10 propozycji i przykładów, które mogą być pomocne podczas Świąt Bożego Narodzenia poza domem. Koła ratunkowe zawsze należy dostosować do indywidualnej sytuacji, możliwości, zainteresowań i wieku dziecka.

1. Plan działania i uprzedzanie o zmianach

Warto uprzedzić dziecko, co się będzie działo, wyjaśnić oczekiwania i tradycje. W miarę możliwości uprzedzać o zmianach.

2. Wygodne ubranie

Wygodny dres też może być świąteczny, jeśli założymy go w Święta 🙂 Nie warto kruszyć kopii o białą koszulę, jeśli jej założenie jest dla dziecka zbyt trudne.

3. Bezpieczne jedzenie

Święta są wystarczająco inne od codzienności – to nie jest dobry moment na wprowadzanie nowych potraw. Warto przygotować coś sprawdzonego do jedzenia. Bezpieczne jedzenie pomaga poczuć się lepiej. Warto zadbać o zdjęcie z dziecka presji spróbowania wszystkich potraw – może się okazać, że jest to zbyt duże wyzwanie.

4. Alternatywna forma życzeń

Dla niektórych dzieci składanie życzeń i przywitanie może być dużym wyzwaniem. Warto wówczas przygotować alternatywę np. kartkę do wręczenia, a powitanie ograniczyć do wybranego gestu.

5. Bezpieczny przedmiot

Warto zabrać ze sobą ulubioną zabawkę np pluszową lub sensoryczną. Samo jej posiadanie podnosi poczucie bezpieczeństwa, nawet jeśli pozostaje w plecaku. Można też zabrać ulubioną grę lub coś co nawiązuje do specjalnych zainteresowań dziecka.

6. Słuchawki wygłuszające

Dodatkowym źródłem stresu może być przytłączająca ilość dźwięków: głośne rozmowy, muzyka, śpiew kolęd. Pomóc mogą słuchawki wygłuszające lub wyjście do innego pomieszczenia.

7. Skrócenie czasu oczekiwania

Czekanie może być prawdziwą męką – jeśli to jest trudne spróbujmy skrócić czas oczekiwania np. na prezenty.

8. Możliwość odejścia od stołu

Długie siedzenie w jednym miejscu może być trudne dla dzieci, szczególnie tych z dużą potrzebą ruchu często niezależnie od neurotypu.

9. Zrobienie przerwy

  • wyjście z domu na krótki spacer
  • wyjście do innego pomieszczenia
  • zagranie w ulubioną grę

10. Wcześniejszy powrót do domu

Warto dawkować sobie i dziecku emocje. Jeśli wizyta jest zbyt przytłaczająca wcześniejszy wyjazd do domu to dobra opcja ratunkowa 🙂

Myśl na koniec

Czas świąteczny powinien być czasem odpoczynku, spokoju i radości dla każdego członka rodziny – warto więc szukać takich rozwiązań, które będą odpowiadać wszystkim, nawet jeśli będzie inaczej niż zawsze. Każda rodzina, a szczególnie atypowa, może wypracować swoje własne zwyczaje i rytuały. To, że ktoś potrzebuje inaczej – jest OK! to nie jest zła wola ani fanaberia dziecka.

Święta to czas zdecydowanie różny od codzienności. Tam, gdzie jest to możliwe warto postać się o dostosowania tak, aby ilość wyzwań nie przekraczała możliwości dziecka.

Pamiętajmy o tym, co jest naprawdę ważne: walka o koszulę i karpia? czy spokojna atmosfera i świąteczna radość? Jakie wspomnienia chcemy, żeby miało nasze dziecko?

Sprawdź inne teksty na temat Świąt: