Mieszkalnictwo wspomagane

Mieszkalnictwo wspomagane to koncepcja, która zyskuje na znaczeniu, szczególnie w kontekście wsparcia dla niesamodzielnych osób w spektrum autyzmu. Zapewnia ono nie tylko dach nad głową, ale także niezbędne wsparcie, które umożliwia bardziej niezależne i godne życie.

Mieszkalnictwo wspomagane (ang. assisted living) to forma usług społecznych kierowanych do osób wymagających wsparcia, by móc prowadzić niezależne życie w społeczności lokalnej. Jest ono realizowane w lokalu mieszkalnym poprzez zapewnienie pakietu usług służących zwiększeniu samodzielności, zaradności życiowej i integracji społecznej. Mogą z niego korzystać osoby niepełnosprawne, seniorzy, bezdomni, opuszczający więzienie – czyli osoby potrzebujące większego wsparcia w codzienności.

Osoby w spektrum autyzmu często potrzebują specyficznego rodzaju wsparcia, aby móc funkcjonować w codziennym życiu. Mieszkalnictwo wspomagane oferuje im możliwość zamieszkania w środowisku, które jest dostosowane do ich potrzeb, zapewniając jednocześnie dostęp do profesjonalnej pomocy. Dzięki temu mogą one rozwijać swoje umiejętności, nawiązywać relacje społeczne i uczestniczyć w życiu społeczności.

Niestety w naszej polskiej rzeczywistości jedyną alternatywą dla dużych Domów Pomocy Społecznej są mieszkania tworzone oddolnie przez rodziców zatroskanych o los własnych dzieci. Aby to zmienić trwają pracę nad ustawą o mieszkalnictwie wspomaganym. 50 organizacji skupionych w Porozumieniu Autyzm Polska skierowało apel do parlamentarzystów o przygotowanie ustawy o wspomaganym mieszkalnictwie. Powstała parlamentarnej grupy ds. autyzmu. Trwają prace nad obywatelskim projektem ustawy. Działania te rozpoczęła akcja “Małe domy muszą być w ustawie”.

Małe domy muszą być w ustawie

Akcja “Małe domy muszą być w ustawie” to inicjatywa Porozumienia Autyzm-Polska, mająca na celu zapewnienie godnych warunków mieszkaniowych dla osób z autyzmem i innymi niepełnosprawnościami. Kampania rozpoczęła się w kwietniu 2023 roku, w Miesiącu Świadomości Autyzmu, i ma na celu wprowadzenie ustawowych zapisów dotyczących finansowania małych domów z indywidualnym wsparciem, działających w środowisku lokalnym.

“Finansowanie małych domów z indywidualnym wsparciem, działających w środowisku lokalnym MUSI być zapisane ustawowo. Mieszkanie w godnych warunkach, z fachową i empatyczną kadrą, w warunkach zbliżonych do rodzinnych – to wszystko powinno być w Polsce, tak, jak np. w krajach skandynawskich, finansowane ze środków publicznych. Osoby z autyzmem i innymi niepełnosprawnościami mają do tego prawo. Nie może być tak, że jedynym miejscem dla osób z niepełnosprawnościami są wielkie Domy Pomocy Społecznej.” piszą organizatorzy akcji. Więcej informacji na stronie.

Akcja małe domy

Raport

“Zacznijmy liczyć się w Polsce” Porozumienia Autyzm-Polska

Badanie ankietowe do raportu “Zacznijmy liczyć się w Polsce” zostało przeprowadzone w kwietniu i maju 2024 r. w ramach kampanii społecznej Porozumienia Autyzm-Polska “Zacznijmy liczyć się w Polsce”. Ankiety wypełniło ponad tysiąc osób z autyzmem, lub – działających w ich imieniu – rodziców i opiekunów prawnych. Raport z badania przygotowała socjolożka dr hab. Agnieszka Dudzińska z Uniwersytetu Warszawskiego. 

Raport

Debata

“Prawne, instytucjonalne i społeczne uwarunkowania mieszkalnictwa wspomaganego dla osób z niepełnosprawnościami”

Kontynuacją pracy nad ustawą jest debata praktyków na temat: “Prawne, instytucjonalne i społeczne uwarunkowania mieszkalnictwa wspomaganego dla osób z niepełnosprawnościami” odbędzie się w dniach 5-6 września 2024 r. na Uniwersytecie Warszawskim. Organizatorami są Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego i Stowarzyszenie wspierające Inicjatywę „Nasz Rzecznik”, z udziałem ruchu społecznego „Godność i Wsparcie Drogą i Nadzieją” i Porozumienia Autyzm Polska.

Celem spotkania jest wypracowanie rozwiązań służących do przygotowania projektu ustawy. W pierwszym dniu odbędą się spotkania zamknięte w grupach fokusowych, w drugim dniu nastąpi podsumowanie dyskusji, które będzie dostępne także online.

Szczegóły debaty

Organizacje, które wybudowały dom

Fundacja Dom Autysty w Poznaniu

Fundację Dom Autysty założyła grupa rodziców nastolatków, uczęszczających do szkoły dla dzieci z autyzmem w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym im. Z. Tylewicza w Poznaniu.

Fundacja Wspólnota Nadziei, Farma Życia pod Krakowem

Fundacja Wspólnota Nadziei, jest pozarządową Organizacja Pożytku Publicznego, która od 1998 r. wspiera osoby dorosłe w spektrum autyzmu i ich rodziny. Od 2005 r. prowadzimy w Więckowicach koło Krakowa Farmę Życia, pierwsze w Polsce miejsce pobytu stałego dla osób dorosłych w spektrum autyzmu.

SPOA Trójmiasto

Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym SPOA działa od 1991 r,. pomagając osobom z autyzmem od wczesnego dzieciństwa po wiek dojrzały. Dla dorosłych osób z autyzmem prowadzi w Trójmieście 2 placówki dzienne. Stowarzyszenie zbudowało placówkę całodobową – Wspólnotę Domową im. Arama Rybickiego. W grudniu 2023 r. zakończyli budowę Drugiego Domu a także wyremontowali w Gdyni mieszkanie treningowe dla dorosłych osób w spektrum autyzmu, w którym uczą się samodzielnego życia.

Fundacja Radośni, Milanówek

Fundacja Radośni wyremontowała i wyposażyła dom użyczony przez Urząd Miasta Milanówka. Mieszkania treningowe wystartowały jesienią 2023, ale jeszcze wciąż jest wiele do zrobienia.

Bielsko Biała – Stowarzyszenie AS – mieszkania treningowe

Pałacu Subkultury to miejsce stworzone przez Fundację Pomocy Osobom z Autyzmem Spektrum i Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Osobom Dorosłym z Zespołem Aspergera oraz Zaburzeniami Pokrewnymi „AS”. Oprócz różnego rodzaju zajęć przeprowadzony jest także trening samodzielności dla osób ze spektrum autyzmu.

Inne przykłady

  • Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Krakowie przy ulicy Modrzewiowej 25, przystosowany dla 24 osób dorosłych w spektrum autyzmu

Domy w trakcie budowy